Dubleks dairenizin çatı katını kiraya vermek, ailenizden birine tahsis etmek veya tamamen ayrı bir yaşam alanı olarak değerlendirmek mi istiyorsunuz? Bu hayalin gerçeğe dönüşmesi, sadece duvarları ayırmakla olmaz. Asıl bağımsızlık; elektrik, su ve doğalgaz faturalarını ve kontrolünü ayırmaktan geçer. Bu rehber, dubleksinizin çatı katı tesisatlarını ayırma sürecinde size adım adım yol gösterecek ve dikkat etmeniz gereken kritik noktaları aydınlatacaktır.

Bu işlem, "birkaç boru ve kabloyu ayırmak" kadar basit değildir. Hukuki, teknik ve maliyetli boyutları olan ciddi bir projedir. İşe başlamadan önce bu üç temel adımı mutlaka atmalısınız:

  1. Yasal Uygunluk: Bağlı bulunduğunuz belediyenin imar müdürlüğüne danışarak, dairenizin tapu ve proje bilgilerini kontrol edin. Çatı katının bağımsız bir bölüm olarak ayrılmasına yasal bir engel olup olmadığını öğrenin.

  2. Profesyonel Keşif: Alanında uzman bir elektrik mühendisi, makine mühendisi (su ve doğalgaz için) ve tecrübeli ustalardan oluşan bir ekipten keşif hizmeti alın. Mevcut tesisatların durumu, ayrım için en uygun güzergahlar ve potansiyel zorluklar bu aşamada belirlenir.

  3. Bütçe Planlaması: Keşif sonrası çıkacak olan proje ve işçilik maliyetlerini hesaplayarak net bir bütçe oluşturun. Sürpriz maliyetlerden kaçınmak için %10-15'lik bir ek pay ayırmanızda fayda var.

1. Adım: Elektrik Tesisatının Ayrılması

Elektrik ayrımı, genellikle en kolay ve en sık yapılan işlemdir. Amaç, çatı katı için ayrı bir elektrik sayacı (abonelik) oluşturmak ve tüm elektrik yükünü bu yeni sayaç üzerinden yönetmektir.

Süreç Nasıl İşler?

  1. Yeni Abonelik Başvurusu: İlgili elektrik dağıtım şirketine (BEDAŞ, AYEDAŞ, vb.) yeni bir abonelik için başvuru yapılır. Bu başvuru için tapu, iskan belgesi ve projenizi talep edeceklerdir.

  2. Ana Hattan Besleme: Binanın ana elektrik panosundan (zemin veya bodrum katta bulunur) çatı katına kadar kesintisiz ve yönetmeliklere uygun kalınlıkta yeni bir ana besleme kablosu çekilir. Bu kablo, yeni sayacın enerjisini taşıyacaktır.

  3. Sayaç ve Sigorta Panosu Montajı: Çatı katının girişine yakın, kolay ulaşılabilir bir noktaya yeni elektrik sayacı ve sigorta panosu (daire içi sigorta kutusu) monte edilir.

  4. İç Tesisatın Yeniden Düzenlenmesi: Çatı katındaki tüm prizler, lamba hatları, anahtar ve diğer elektrikli cihazların (klima, şofben vb.) bağlantıları, alt katın sigorta kutusundan sökülerek yeni kurulan sigorta panosuna aktarılır. Bu işlem sırasında tüm hatların tek tek kontrol edilmesi ve gerekirse kabloların yenilenmesi hayati önem taşır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

  • Topraklama: Yeni kurulan sigorta panosunun topraklama hattının kusursuz olduğundan emin olun. Gerekirse yeni bir topraklama hattı çekilmelidir.

  • Kaçak Akım Rölesi: Hayat koruma için yeni panoya mutlaka bir kaçak akım rölesi takılmalıdır.

  • Yetkili Elektrikçi: Bu işlemleri yalnızca SMM (Serbest Müşavir Mühendis) belgesine sahip bir mühendisin projelendirdiği ve yetkili bir elektrikçinin uyguladığı bir süreçle yürütün.

2. Adım: Su Tesisatının Ayrılması

Su tesisatını ayırmak, mevcut boruların yapısına ve güzergahına bağlı olarak elektrikten daha meşakkatli olabilir. Amaç, çatı katına gelen suyun ayrı bir sayaçtan geçerek faturalandırılmasını sağlamaktır.

Süreç Nasıl İşler?

  1. Yeni Su Aboneliği: İlgili su ve kanalizasyon idaresine (İSKİ, ASKİ vb.) başvurarak yeni bir abonelik süreci başlatılır.

  2. Ana Vana Tespiti: Dairenin ana su vanasının bulunduğu nokta (daire girişindeki şaft veya banyo/mutfak) tespit edilir.

  3. Ayrım Noktası ve Sayaç Yeri: Ana hattan, alt kata giden boru ayrılmadan önceki en uygun noktadan yeni bir hat çekilir. Bu yeni hattın üzerine, kolay okunabilir ve müdahale edilebilir bir yere yeni su sayacı monte edilir. Bu genellikle bina şaftı içinde veya daire girişinde uygun bir alanda yapılır.

  4. Yeni Hattın Çekilmesi: Yeni sayaçtan sonra, çatı katının mutfak, banyo ve diğer ıslak hacimlerine kadar yeni bir temiz su boru hattı döşenir. Bu işlem genellikle şap altından veya duvar içinden gizlenerek yapılır ve inşaat işi gerektirir.

  5. Pis Su Giderleri: Genellikle pis su (atık su) hatlarını ayırmaya gerek yoktur, çünkü bu kullanım faturalandırılmaz. Ancak, çatı katına yeni bir tuvalet veya mutfak ekleniyorsa, bu yeni birimlerin pis su giderlerinin binanın ana pimaş hattına doğru eğimle ve sızdırmaz bir şekilde bağlanması gerekir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

  • Su Basıncı: Üst katlara suyun yeterli basınçla ulaşmaması sık rastlanan bir sorundur. Ayrım sonrası çatı katında basınç düşüklüğü yaşanıyorsa, daire girişine küçük bir hidrofor (basınçlandırma pompası) takılması gerekebilir.

  • İzolasyon: Yeni çekilen boruların geçtiği yerlerde ses ve su yalıtımının kusursuz yapıldığından emin olun.

  • Sıcak Su: Eğer merkezi sistem sıcak su kullanılıyorsa, bu hattın ayrımı daha karmaşıktır. Genellikle çatı katı için kombi veya elektrikli şofben gibi bireysel bir sıcak su çözümü üretmek daha pratik ve ekonomiktir.

3. Adım: Doğalgaz Tesisatının Ayrılması

UYARI: Doğalgaz tesisatı ayrımı, can ve mal güvenliği açısından en yüksek riski taşıyan işlemdir. Bu işlem kesinlikle bireysel olarak yapılamaz ve yalnızca ilgili gaz dağıtım şirketinin (İGDAŞ, BAŞKENTGAZ vb.) yetkilendirdiği sertifikalı firmalar tarafından yapılmak zorundadır.

Süreç Nasıl İşler?

  1. Yetkili Firma ile Anlaşma: İlk adım, gaz dağıtım şirketinizin web sitesinde listelenen yetkili bir iç tesisat firması ile anlaşmaktır.

  2. Proje Çizimi ve Onay: Yetkili firma, çatı katı için ayrı bir doğalgaz projesi çizer. Bu projede yeni sayacın yeri, kombi veya ocağa gidecek boruların güzergahı, havalandırma menfezleri gibi tüm detaylar belirtilir. Çizilen bu proje, gaz dağıtım şirketinin onayına sunulur.

  3. Proje Onayı ve Randevu: Proje onaylandıktan sonra, gaz dağıtım şirketinden tesisatın yapımı ve kontrolü için randevu alınır.

    Matkap Olmadan Duvara Delik Nasıl Açılır?
    Matkap Olmadan Duvara Delik Nasıl Açılır?
    İçeriği Görüntüle

  4. Tesisatın Döşenmesi: Onaylanan projeye harfiyen uyularak, binanın ana doğalgaz kolon hattından yeni bir ayrım yapılır. Yeni sayaç montajı yapılır ve bu sayaçtan çatı katındaki kombi, ocak gibi cihazlara kadar yeni bir boru hattı çekilir.

  5. Sızdırmazlık Testi ve Kontrol: Tesisat bittikten sonra, gaz dağıtım şirketinin mühendisleri ve yetkili firma teknisyenleri eşliğinde sızdırmazlık testleri yapılır. Projeye uygunluk, menfezlerin varlığı, boru çapları gibi tüm unsurlar kontrol edilir.

  6. Gaz Açma: Tüm kontrollerden başarıyla geçildikten sonra, gaz dağıtım şirketi tarafından yeni abonelik için gaz açma işlemi gerçekleştirilir.

Dikkat Edilmesi Gerekenler:

  • Proje Dışı İşlem Yapmayın: Asla onaylı proje dışında bir değişiklik yapmayın veya yaptırmayın. Bu, hem yasa dışıdır hem de son derece tehlikelidir.

  • Kombi Yeri ve Baca: Çatı katına konulacak kombinin yeri ve baca bağlantısı, yönetmeliklere tam olarak uymalıdır. Hermetik bacanın konumu kritik öneme sahiptir.

  • Havalandırma: Mutfakta ocak ve kombinin bulunduğu mahalde mutlaka yönetmeliğe uygun havalandırma menfezleri olmalıdır.:

Bu süreç, basit bir tadilattan çok daha fazlasını ifade eder; yasal izinlerden mühendislik projelerine, sertifikalı ustalardan dağıtım şirketlerinin onaylarına kadar her aşaması özenle yönetilmesi gereken ciddi bir yatırımdır. Elektrik, su ve özellikle can güvenliği açısından en hassas konu olan doğalgaz ayrımını doğru profesyonellerle ve yönetmeliklere harfiyen uyarak yapmalısınız.