Plastik malzemeler, ev eşyalarından otomotiv parçalarına, oyuncaklardan elektronik cihazlara kadar hayatımızın her köşesinde yer alır. Dayanıklı olsalar da, zamanla darbe, ısı veya yorgunluk nedeniyle kırılabilirler. Kırılan bir plastik parçayı onarmak ise göründüğü kadar basit olmayabilir. Başarının sırrı, doğru plastiği doğru yapıştırıcı ile eşleştirmektir.
Piyasada "sert" ve "yumuşak" plastikler için farklı yapıştırıcılar bulunur. Ancak daha da önemlisi, plastiğin kimyasal türüdür. Yanlış yapıştırıcı seçimi, ya hiç tutmayan zayıf bir bağ ya da plastiği eriterek daha da bozan bir sonuç doğurabilir.
Plastik Türünüzü Tanıyın
Yapıştırıcı seçmeden önce, elinizdeki plastiğin türünü belirlemelisiniz. Çoğu plastik ürünün üzerinde, geri dönüşüm sembolü (üçgen oklar) içinde bir kod bulunur:
-
#1 (PET) ve #2 (HDPE), #4 (LDPE), #5 (PP - Polipropilen): Bunlar (su şişeleri, şampuan kapları, saklama kapları, plastik kapaklar) "düşük yüzey enerjisine" sahip plastiklerdir. Yapıştırılmaları çok zordur ve genellikle özel primer (astarlama) veya bu plastikler için özel olarak formüle edilmiş yapıştırıcılar gerektirir.
-
#6 (PS - Polistiren): Genellikle sert ve kırılgandır (tek kullanımlık bardaklar, yoğurt kapları, CD kutuları). Siyanoakrilat (Japon) ve epoksi yapıştırıcılar iyi sonuç verir.
-
#3 (PVC - Polivinil Klorür): Hem sert (tesisat boruları, pencere çerçeveleri) hem de esnek (şişme botlar, kablo kılıfları) formda bulunur. Sert PVC için özel PVC yapıştırıcıları, esnek PVC için ise kontakt (contact) yapıştırıcılar idealdir.
-
#7 (Diğer) veya ABS: Genellikle "Diğer" kategorisinde yer alan ABS, (Lego tuğlaları, elektronik cihaz kasaları, araç tamponları) sert ve dayanıklı bir plastiktir. Epoksi ve siyanoakrilat yapıştırıcılara çok iyi tepki verir.
Eğer üzerinde kod yoksa, plastiğin sert mi (oyuncak, kumanda) yoksa esnek mi (ayakkabı tabanı, branda) olduğuna karar verin.
Plastik Türüne Göre Doğru Yapıştırıcıyı Seçin
Plastiğinizi tanıdıktan sonra, ihtiyacınız olan yapıştırıcı türünü seçebilirsiniz.
-
Sert Plastikler İçin (ABS, PS, Sert PVC, Akrilik):
-
Epoksi Yapıştırıcılar: İki bileşenli (reçine ve sertleştirici) bu yapıştırıcılar karıştırıldığında kimyasal bir reaksiyonla sertleşir. Boşluk doldurma özellikleri mükemmeldir, ısıya ve suya karşı son derece dayanıklıdırlar. Parçası eksik veya tam oturmayan kırıklar için idealdir.
-
Siyanoakrilat (Hızlı Yapıştırıcı / Japon Yapıştırıcısı): Temiz ve tam oturan kırıklar için mükledir. Saniyeler içinde çok güçlü bir bağ oluşturur. Ancak esnek değildirler ve boşluk dolduramazlar.
-
-
Yumuşak ve Esnek Plastikler İçin (Yumuşak PVC, Kauçuk, Vinil):
-
Kontakt Yapıştırıcılar: Bu yapıştırıcılar esnek bir bağ oluşturur ve kırılgan değildir. Her iki yüzeye de sürülür, bir süre beklenir ve ardından yüzeyler güçlü bir basınçla birleştirilir. Ayakkabı tamiri, şişme yatak onarımı gibi alanlarda kullanılırlar.
-
-
Yapıştırılması Zor Plastikler İçin (Polietilen - PE ve Polipropilen - PP):
-
Özel Plastik Yapıştırıcı Kitleri: Bu kitler genellikle bir "Primer" (Yüzey Aktivatörü) ve bir siyanoakrilat yapıştırıcı içerir. Önce primer uygulanır, bu da plastiğin yüzey enerjisini değiştirerek yapışmaya hazır hale getirir. Ardından yapıştırıcı uygulanır.
-
En İyi ve En Güçlü Plastik Yapıştırıcı Markaları
Verdiğiniz bilgiler ve pazar araştırmalarına göre, Türkiye'de hırdavatçılarda ve yapı marketlerde kolayca bulabileceğiniz en güçlü ve güvenilir markalar şunlardır:
1. Epoksi Yapıştırıcılar (Sert Plastik ve Boşluk Doldurma İçin)
Bu yapıştırıcılar, ısı ve neme maruz kalacak sert plastikler için en dayanıklı çözümdür.
-
Selsil Epoksi Yapıştırıcı (Şırınga): Hızlı kuruması (genellikle 5 dakika) ve şırınga formu sayesinde iki bileşeni eşit oranda karıştırmanın çok kolay olmasıyla öne çıkar. Cam, porselen ve metal yapıştırmada da etkilidir.
-
404 Çok Amaçlı Epoksi Yapıştırıcı: Piyasada "Çelik Macun" veya "Plastik Çelik" olarak da bilinen bu ürün, son derece güçlü bir bağ ve dolgu sağlar. Kuruduktan sonra zımparalanabilir ve boyanabilir.
-
Pattex Güçlü Epoksi Yapıştırıcı: Alman Henkel kalitesiyle üretilen Pattex, suya, yağa ve solventlere karşı mükemmel direnç gösterir. Sert plastiklerde uzun ömürlü bir tamirat sağlar.
-
Akfix E340 Epoksi Hızlı Yapıştırıcı: Hızlı sertleşmesi ve suya, neme karşı dayanıklılığı ile evdeki birçok tamirat işi için uygun, güçlü bir seçenektir.
-
İran Yapıştırıcısı (Jalasanj, Twin Gum vb.): Piyasada bu isimle anılan çift karışımlı yapıştırıcılar, genellikle epoksi bazlıdır ve çok güçlü bir "kaynak" etkisi yaratır. Özellikle metal ve sert plastik kombinasyonlarında sıkça tercih edilir.
2. Hızlı Yapıştırıcılar / Kitler (Sert Plastik ve Hızlı Sonuç İçin)
Genellikle bir aktivatör sprey ve bir siyanoakrilat yapıştırıcıdan oluşan bu kitler, saniyeler içinde mucizevi sonuçlar verir.
-
Akfix 705 Hızlı Yapıştırıcı (MDF Kit): Aslen MDF için olsa da, sert plastikler, ahşap, metal ve kauçuk yüzeylerde inanılmaz hızlı ve güçlü bir yapışma sağlar. Akma yapmaz, dikey yüzeylerde kullanımı kolaydır.
-
Derby 200 Hızlı Yapıştırıcı: Akfix 705'e benzer şekilde, aktivatör ve yapıştırıcıdan oluşur. Yüksek yapışma gücü ile sert plastiklerde hızlı tamirat için idealdir.
-
Pattex Süper Japon Yapıştırıcı: Tek bileşenlidir, aktivatör gerektirmez. Temiz kırıklar için klasik ve güvenilir bir çözümdür. Isı direnci yüksektir.
-
Autokit Profesyonel Hızlı Yapıştırıcı: Çift bileşenli (aktivatörlü) bu ürün, özellikle otomotiv plastikleri gibi zorlu alanlarda bile güçlü ve uzun ömürlü yapıştırma vadeder.
3. Kontakt Yapıştırıcılar (Esnek ve Yumuşak Plastikler İçin)
Esneklik gerektiren, kırılgan olmayan bir bağ için bu yapıştırıcılar tercih edilmelidir.
-
Derby N.78 Kontakt Yapıştırıcı: Tüp formunda bulunur, solvent bazlıdır ve esnek plastiklerin yanı sıra deri, kauçuk gibi malzemeler için de idealdir.
-
Bally Çok Amaçlı Yapıştırıcı: Türkiye'deki en bilinen kontakt yapıştırıcılardan biridir. Suya ve ısıya dayanıklıdır. Esnek plastiklerde, ayakkabı ve çanta tamirinde klasik bir tercihtir.
-
Pattex Kontakt Yapıştırıcı (Şeffaf): Şeffaf olması sayesinde dekoratif malzemelerde ve görünür yüzeylerde iz bırakmadan çalışma avantajı sunar. Elastik yapısı, esnek plastikler için mükemmeldir.
-
Akfix 202: Yüksek yapışma gücüne sahip bu kontakt yapıştırıcı, özellikle döşeme ve ayakkabı endüstrisinde kullanılsa da, evdeki yumuşak plastik ve tekstil tamiratları için de güçlü bir seçenektir.
Piyasada Selsil, Akfix, Pattex ve Derby gibi güvenilir markaların sunduğu epoksi, hızlı yapıştırıcı veya kontakt yapıştırıcılar gibi pek çok güçlü seçenek bulunmaktadır. Ancak en iyi sonucu almak için, yapıştırılacak plastiğin sert, yumuşak veya esnek (ABS, PVC, PP gibi) olup olmadığını doğru tespit etmek kritik önem taşır. Yüzeyi temizleyip pürüzlendirerek ve doğru yapıştırıcı türünü seçerek, en zorlu plastik kırıklarını bile fabrika çıkışı kadar sağlam ve kalıcı bir şekilde onarabilirsiniz.
