Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan son veriler, demir çelik sektörünün hammadde tedarikinde yaşanan değişimleri ve küresel ticaretin 2025 yılındaki seyrini gözler önüne seriyor. Rakamlar, Eylül ayında kısa vadeli bir toparlanmaya işaret etse de, yıl genelinde ithalat hacminde ve özellikle ithalat değerinde belirgin bir daralma olduğunu gösteriyor.
Eylül Ayında İthalat Bir Önceki Aya Göre Artış Gösterse de Geçen Yılın Gerisinde Kaldı
Eylül ayı verileri incelendiğinde, demir cevheri ithalatında aylık bazda bir hareketlilik göze çarpıyor. Türkiye'nin demir cevheri alımı, bir önceki aya kıyasla %16 oranında artış göstererek 975.684 metrik ton seviyesine ulaştı. Ancak bu aylık toparlanma, geçen yılın aynı dönemini yakalamaya yetmedi ve yıllık bazda %5,9 oranında bir düşüş kaydedildi. İthalatın mali boyutu ele alındığında ise benzer bir tablo ortaya çıkıyor; ithalattan sağlanan gelir aylık %18 artışla 100,56 milyon dolar olsa da, 2024 yılının Eylül ayına kıyasla %12,7 oranında bir değer kaybı yaşandı. Bu durum, tonajdaki düşüşün yanı sıra hammadde fiyatlarındaki küresel dalgalanmaların da faturayı etkilediğini gösteriyor.
Yılın İlk Dokuz Ayında İthalat Değerinde ve Miktarında Kayda Değer Düşüşler Yaşandı
2025 yılının Ocak ve Eylül dönemini kapsayan ilk üç çeyreklik veriler, sektörde daha geniş çaplı bir daralmaya işaret ediyor. Yılın ilk dokuz ayında Türkiye'nin toplam demir cevheri ithalatı, bir önceki yılın aynı dönemine göre %7,1 azalarak 7,56 milyon metrik ton seviyesine geriledi. Asıl dikkat çekici düşüş ise ithalatın parasal değerinde gerçekleşti. İthalat değeri yıllık bazda %22,1 gibi keskin bir oranda düşerek 797,52 milyon dolar seviyesinde kaldı. Miktar bazındaki düşüşten çok daha hızlı eriyen ithalat değeri, küresel demir cevheri fiyatlarının 2025 yılında, önceki yıla kıyasla daha düşük seyrettiğini veya Türkiye'nin daha düşük maliyetli kaynaklara yöneldiğini ortaya koyuyor.
Brezilya İthalat Hacmini Artırarak Türkiye’nin En Büyük Tedarikçisi Olmaya Devam Etti
Genel ithalat tablosundaki düşüş eğilimine rağmen, Brezilya Türkiye pazarındaki konumunu güçlendirerek ayrıştı. Yılın ilk dokuz ayında Türkiye'nin en çok demir cevheri ithal ettiği ülke açık ara farkla Brezilya oldu. Brezilya'dan yapılan ithalat, genel daralmanın aksine yıllık %12,6 oranında artış göstererek 4,83 milyon metrik tona ulaştı. Bu rakamlar, Türkiye'nin demir cevheri ihtiyacının yarısından fazlasının tek başına Brezilya tarafından karşılandığını ve ülkenin Türk demir çelik sektörü için stratejik bir ortak olmaya devam ettiğini kanıtlıyor.
Alternatif Tedarikçiler Arasında Rusya Yükselişe Geçerken Ukrayna ve Güney Afrika'da Sert Düşüş Gözlemlendi
Brezilya'nın ardından gelen tedarikçilerde ise tablo oldukça karışık bir seyir izledi. Listenin ikinci sırasında yer alan İsveç'ten yapılan ithalat %19,9 düşüşle 660.718 tona, üçüncü sıradaki Özbekistan'dan yapılan alımlar ise %12,4 azalışla 593.535 tona geriledi. Buna karşın Rusya, savaş ve yaptırım gündemlerine rağmen Türkiye pazarında etkisini artırdı ve %31,9'luk bir artışla 489.550 tonluk ihracat gerçekleştirdi. Listenin en dikkat çekici kayıpları ise Ukrayna ve Güney Afrika cephesinde yaşandı. Ukrayna'dan yapılan ithalat %60 oranında düşerken, Güney Afrika'dan gelen sevkiyatlarda %80,5 gibi dramatik bir çöküş görüldü. Ayrıca bu dönemde Avustralya, Norveç ve Uruguay gibi ülkelerden yapılan alımlar, tedarik zincirinde çeşitlendirme arayışlarının sürdüğünü gösterdi.
