Ev yaptırma hayali kuran herkesin aklına gelen ilk ve belki de en kritik soru, bu işin maliyetidir. Daha ilk kazma vurulmadan, "100 metrekare bir evin temeli kaça mal olur?" sorusu bütçe planlamasının tam olarak başındadır. Bu sorunun net, tek bir cevabı olsaydı harika olurdu, ancak inşaat dünyasında, özellikle de Türkiye gibi maliyetlerin sürekli değişkenlik gösterdiği bir piyasada, "kesin" rakam vermek neredeyse imkansızdır. Fiyatlar şehirden şehire, hatta aynı şehirdeki iki farklı ustanın verdiği teklife göre bile dramatik şekilde değişebilir. Ancak bu, kabaca bir hesap yapamayacağımız anlamına gelmez. Gelin, 2025 yılının son çeyreği ve 2026 başı itibarıyla bu maliyetin ana kalemlerini ve bizi nelerin beklediğini birlikte inceleyelim.
Maliyeti Belirleyen İlk Adım: Zemin ve Temel Tipi
Her şeyden önce, temel maliyetini doğrudan etkileyen iki ana faktör vardır: Zemin etüdü ve bu etüde göre belirlenecek temel tipi. Arsanızın zemini kayalık mı, yoksa yumuşak, dolgu bir zemin mi? Bu sorunun cevabı, maliyetin ilk belirleyicisidir. Kayalık bir zeminde hafriyat zorlaşır ve maliyeti artırır, ancak belki daha az beton ve demirle (örneğin mütemadi temel ile) kurtarabilirsiniz. Öte yandan, yumuşak bir zeminde hafriyat kolay olsa da, yapının güvenliği için deprem yönetmeliklerinin de sıklıkla zorunlu kıldığı "radye temel" (plak temel) uygulaması şart koşulacaktır. 100 metrekarelik müstakil bir ev için, özellikle de deprem kuşağındaki ülkemizde, artık standart uygulama radye temeldir. Bu nedenle, maliyet hesabımızı en yaygın ve en güvenli senaryo olan radye temel üzerinden yapacağız.
Ana Kalemler: Beton, Demir ve Hafriyat
Temelin maliyetini üç ana malzeme ve hizmet belirler: Hafriyat, inşaat demiri ve hazır beton. İlk kazmayı vurduğunuz an, masraf kalemi açılmış demektir. 100 metrekarelik bir temel için, zemin koşullarına bağlı olarak ortalama 10-12 kamyon hafriyat çıkacaktır. Kamyon başına döküm ve taşıma ücreti (bulunduğunuz yere göre 4.000 TL ila 5.000 TL arası) ve kepçenin saatlik çalışma ücreti (ortalama 4.000 - 5.000 TL) düşünüldüğünde, daha işin başında sırf toprağı atmak için 40.000 - 50.000 TL arası bir bütçe ayırmanız gerekir.
İkinci ve en değişken kalem ise inşaat demiridir. Fiyatı neredeyse borsa gibi günlük değişen demirin ton fiyatı, KDV hariç 28.000 TL ile 29.500 TL bandında seyretmektedir. 100 metrekarelik, 40-50 cm kalınlığında sağlam bir radye temel için ortalama 4 ila 5 ton arası demir kullanılır. Bu da sadece demir maliyetinin 120.000 TL ile 150.000 TL arasında bir rakama ulaştırır.
Temelin kas gücü olan betonda, artık müstakil ev temelleri için dahi C25 sınıfından aşağısı pek tercih edilmiyor, hatta deprem yönetmelikleri genellikle C30 sınıfı betonu şart koşuyor. C30 sınıfı hazır betonun metreküp (m³) fiyatı, yine şehre ve santralin uzaklığına göre 2.500 TL ile 2.800 TL arasında değişiyor. 100 metrekarelik 50 cm kalınlığında bir temel, yaklaşık 50 m³ beton alacaktır. Bu da 125.000 TL ila 140.000 TL arası bir beton maliyeti demektir. Unutulmaması gereken bir diğer "gizli" maliyet ise beton pompası ücretidir. Santraller genellikle bu hizmet için ayrıca bir bedel talep ederler ki bu da faturaya eklenir.
İşçilik Maliyeti
Malzemeyi almakla iş bitmiyor. O demiri kim bağlayacak, kalıbı kim çakacak? İşte burada devreye işçilik, yani "ustalık" maliyeti giriyor ki bu kalem, son yıllarda malzeme maliyetleriyle yarışır hale geldi. Kalıp ve demir işçiliği metrekare (m²) üzerinden hesaplanır. 2025 piyasasında ustalar, yapılacak işin detayına göre m² başına 3.000 TL ila 4.000 TL arasında bir ücret talep etmektedir. Bu da 100 m²'lik bir temel için sadece kalıp ve demir ustalarına 100.000 TL ila 150.000 TL arasında bir ödeme yapacağınız anlamına gelir.
Göz Ardı Edilen Ama Zorunlu Giderler
Hesap yaparken genellikle unutulan ancak hayati önem taşıyan iki kalem daha vardır: Grobeton (zemin düzeltme betonu) ve su yalıtımı (izolasyon). Asıl demir donatısı serilmeden önce zemine tesviye amaçlı 10-15 cm kalınlığında grobeton dökülür. Bu da ekstra 10-15 m³ beton (yaklaşık 25.000 - 35.000 TL) demektir. Asıl kritik nokta ise su yalıtımıdır. Temeli attıktan sonra yapılacak bohçalama veya membran uygulaması, binanızın ömrünü belirler. Rutubeti ve ileride demirin çürümesini engelleyen bu işlem için de 25.000 TL'den başlayıp 50.000 TL'ye varan bir bütçe ayırmalısınız. Bu aşamada yapılacak tasarruf, gelecekte misliyle baş ağrısı olarak geri döner.
Hafriyat, grobeton, demir, C30 beton, kalıp-demir işçiliği ve temel su yalıtımını topladığımızda; 100 metrekarelik bir müstakil evin temel atma maliyeti 450.000 TL ile 600.000 TL arasındadır.
