Taze dökülmüş beton, ilk saatlerde çevresel faktörlere karşı oldukça hassastır ve henüz mukavemet kazanmamıştır. Beton döküldükten yaklaşık 1 saat sonra başlayan şiddetli bir yağmur, betonun yüzey kalitesini, dayanıklılığını ve nihai performansını ciddi şekilde tehlikeye atabilecek bir dizi olumsuz etki yaratır. Bu durum, hızlı ve doğru müdahale gerektiren kritik bir inşaat problemidir.
Beton Yüzeyinde Yıkama ve Çimento Şerbetinin Kaybı
Şiddetli yağmurun ilk ve en belirgin etkisi, taze betonun henüz kurumamış yüzeyini yıkamasıdır. Betonun üst katmanındaki çimento, ince kumve su karışımından oluşan çimento şerbeti, yağmur suları tarafından taşınarak beton yüzeyinden akar.
Bu şerbet kaybı, betonun yüzeyinde büyük oranda agreganın açığa çıkmasına neden olur. Bu durum hem estetik açıdan sorun yaratır hem de betonun en önemli koruyucu tabakasının zayıflamasına yol açar. Agreganın açığa çıkması, yüzeyin pürüzlü ve düzensiz görünmesine sebep olurken, aynı zamanda betonun yüzey sertliğini ve aşınma direncini de azaltır.
Katkı Üreticileri Birliği (KÜB) tarafından yayımlanan bir rehberde şu ifadeye yer verilmektedir:
“Taze betonun yağmur, kar veya rüzgârdan korunmaması sonucu beton donar ve yüzey dayanımı azalır.”
Yalova Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü tarafından yayımlanan bir yazıda şu uyarı yapılmaktadır:
"Çiseleyen bir yağmur beton dökümü için uygundur. Ancak şiddetli bir yağmurda ise beton dökümünden kaçınmak gerekir. Çünkü şiddetli yağmur esnasında dökülen taze betonun su oranı yağmurla birlikte değişmekte ve betonda dayanım kaybına yol açabilmektedir."
Su/Çimento Oranının Değişmesi ve Mukavemet Kaybı
Betonun dayanımı, kullanılan su/çimento ile doğrudan ilişkilidir; bu oranın artması dayanımı düşürür. Şiddetli yağmur, betonun henüz sertleşme aşamasına geçmediği ilk saatte, karışımına fazladan su eklemiş olur.
Beton karışımına dışarıdan giren bu ilave su, betonun planlanan su/çimento oranını yükseltir. Bu istenmeyen artış, betonun iç yapısının sulanmasına ve kürlenmiş betonun nihai basınç mukavemetinin önemli ölçüde düşmesine neden olur. Düşük mukavemetli bir beton, tasarım yüklerini taşıyamayabilir ve yapının servis ömrünü kısaltabilir.
İnşaat Yüksek Mühendisi Yasin Engin, yaptığı açıklamada şu uyarıda bulundu: “Beton yüzeyindeki su/çimento oranının artması, yüzey dayanımını düşürür ve dayanıksız bir tabaka oluşturur. Aşınmaya karşı zayıf olan bu tabakada kolayca tozuma meydana gelir.”
Betonun Kürlenme Süreci Üzerindeki Olumsuz Etkiler
Yağmur suyu, taze betonun yüzeyine nüfuz ederek beton içindeki hidrasyon (çimentonun suyla kimyasal reaksiyonu) sürecini olumsuz etkiler. Yüzeye düşen su, betonun alt katmanlarına ulaşmasa bile, yüzeydeki reaksiyonları kontrolsüz hale getirebilir.
Şiddetli yağmurdan sonra gelen güneşli veya rüzgarlı hava, betonun yüzeyinde düzensiz kurumaya yol açabilir. Bu düzensizlik, betonun erken yaşlarda rötre (büzülme) çatlakları oluşturma riskini artırır. Çatlaklar, betonun dayanıklılığını daha da azaltarak su ve zararlı kimyasalların yapıya nüfuz etmesine zemin hazırlar.
Onarım ve Müdahale Gerekliliği
Beton döküldükten 1 saat sonra yağmur yağması durumunda, yüzeyde oluşan hasarı düzeltmek için ek işlemler gerekir. Yağmur durduktan sonra, yüzeyde biriken suyun derhal uzaklaştırılması ve betonun yeniden mastarlanarak (düzleştirilerek) veya perdahlama (sertleştirme) işleminin tekrarlanarak bitirilmesi gerekebilir.
Eğer hasar derin ve yaygınsa, sadece yüzey onarımı yeterli olmayabilir. Mukavemet kaybının tespiti için gerekli testlerin yapılması ve gerekirse hasarlı kısmın tamamen sökülerek yeniden dökülmesi gündeme gelebilir. Bu durum, inşaat projesinde hem zaman hem de maliyet açısından önemli kayıplara yol açar.
