Hafif çelik konut projeleri, özellikle deprem riski taşıyan bölgelerde hızlı inşaat, yüksek dayanım ve esneklik avantajları nedeniyle giderek daha fazla tercih edilmektedir. 165 m²'lik bu konut projesinde, yapı güvenliğini en üst düzeyde sağlamak ve uzun ömürlü bir yaşam alanı oluşturmak amacıyla taşıyıcı sistemin statik hesap ve tasarımı, yürürlükteki en güncel standartlar dikkate alınarak titizlikle gerçekleştirilmiştir. Bu tasarım süreci, 2018 Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY 2018) hükümlerine tam uyumluluğu esas almıştır.

165 M² Çelik Ev Tasarımı 1

165 M² Çelik Ev Tasarımı 2

Çelik Evler Neden Daha Az Tercih Ediliyor?
Çelik Evler Neden Daha Az Tercih Ediliyor?
İçeriği Görüntüle

2025 yılında gerçekleştirilen bu hafif çelik konut projesinin statik analizine başlamadan önce, yapıya özgü temel giriş parametreleri belirlenmiştir. Bu parametreler, konutun bulunduğu zemin verileri, belirlenen deprem tehlike sınıfı, yapının bina önem katsayısı ve kullanım amacı gibi kritik bilgileri içermektedir. Bu veriler, taşıyıcı sistemin maruz kalacağı yüklerin ve beklenen yapısal performansın doğru tayini için zorunludur. Yönetmelikte belirtilen performans hedeflerini sağlamak adına, hafif çelik sistemin doğal sünek davranışı ve bağlantı güvenliği öncelikli tasarım kriterleri olarak kabul edilmiştir.

165 M² Çelik Ev Tasarımı 3

165 M² Çelik Ev Tasarımı 4

Yapı üzerindeki etkilerin analizi, deprem yükleri ve düşey yükler (kalıcı ve hareketli) olmak üzere iki ana başlıkta toplanmıştır. Deprem yüklerinin hesaplanması, TBDY 2018'de tanımlanan yöntemlere uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Bu yükler ve düşey yükler altında yapının davranışı, SAP2000 mühendislik yazılımı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, taşıyıcı sistemin kesit tayinleri yapılmış; hafif çelik profillerin boyutları, gerilme sınırları ve burkulma tahkikleri göz önünde bulundurularak belirlenmiştir. Bu süreçte, kesitlerin yeterli taşıma kapasitesine ve rijitliğe sahip olması hedeflenmiştir.

165 M² Çelik Ev Tasarımı 5

165 M² Çelik Ev Tasarımı 6

Tasarım sürecinin kritik aşamalarından biri de düzensizlik kontrolleridir. TBDY 2018'e göre, yapının planda ve düşeyde herhangi bir burkulma düzensizliği (A1, B1, vb.) veya rijitlik/mukavemet düzensizliği taşıyıp taşımadığı detaylıca incelenmiştir. Yapıda düzensizlik tespit edilmesi durumunda, yönetmeliğin öngördüğü artan tasarım deprem kuvvetleri ve analiz gereklilikleri uygulanmıştır. Son olarak, çelik yapıların güvenliği açısından hayati öneme sahip olan birleşim detayları tasarlanmıştır. Bu detaylar, özellikle deprem sırasında oluşacak sünek davranışın gerçekleşebileceği ve kuvvetlerin güvenli bir şekilde aktarılacağı şekilde, cıvatalı veya kaynaklı birleşimlerin yeterliliği ve güvenliği esas alınarak projelendirilmiştir.

Kaynak: Oktay ÖzaslanOktay Özaslan • Galvatim Hafif Çelik Yapı Sistemleri Üretim ve Proje Mühendisi