Teslim Edilen Dairede Ayıplı (Kusurlu) İşçilik Var! Yasal Haklarınız Nelerdir?

O büyük gün geldi, aylarca beklediğiniz, belki de hayatınızın birikimini yatırdığınız yeni evinizin anahtarlarını teslim aldınız. Hayallerinizdeki yuvaya kavuşmanın mutluluğu paha biçilmez. Ancak eve yerleşmeye başladığınızda o hayalleri, keyfinizi kaçıran bazı gerçekler gölgelemeye başlıyor: Parkeler daha ilk günden oynamaya başlamış, duvarlarda incecik çatlaklar var, pencereler tam kapanmıyor ve rüzgarlı havada ıslık çalıyor, hatta belki de en kötüsü, ilk yağmurda tavanın köşesinden sızıntı başlıyor.

Tanıdık bir senaryo mu? Ne yazık ki evini yeni teslim alan birçok kişinin karşılaştığı bir durum bu. Peki, bu durumda ne yapmalısınız? "Sineye çekerim, kendi imkanlarımla tamir ettiririm" demek zorunda değilsiniz. Çünkü kanunlar, "ayıplı mal" olarak nitelendirilen bu tür durumlarda sizi koruma altına alıyor ve müteahhide (yükleniciye) karşı önemli sorumluluklar yüklüyor.

Önce Sakin Olun: "Ayıp" Nedir, Ne Değildir?

Hukuki dilde "ayıp", satın aldığınız bir malın (bu durumda dairenizin) size vaat edilen veya olması gereken özelliklere sahip olmaması durumudur. Yani:

• Sözleşmenizde belirtilen nitelikleri taşımıyorsa (örneğin, "birinci sınıf laminat parke" denmesine rağmen düşük kaliteli malzeme kullanılmışsa),

• Kullanım amacına uygun değilse (örneğin, ısı yalıtımı o kadar kötüyse ki kışın ısınmak imkansızsa),

• Binanın estetik veya ekonomik değerini düşürüyorsa (örneğin, dış cephede bariz dökülmeler veya renk farklılıkları varsa)

daireniz "ayıplı" kabul edilir. Bu ayıpları ikiye ayırabiliriz:

1. Açık Ayıplar: Daireyi gezerken veya teslim alırken basit bir gözle kontrolle hemen fark edilebilecek kusurlardır. Kırık bir cam, çatlak bir fayans, çizik bir kapı gibi.

2. Gizli Ayıplar: Daireyi kullanmaya başladıktan bir süre sonra ortaya çıkan, ilk bakışta anlaşılamayan kusurlardır. Tesisattaki bir sızıntı, çatı yalıtımındaki bir sorun veya temeldeki bir problem gibi.

İlk ve En Önemli Adım: İhbar (Bildirim)

Kusurları fark ettiğiniz an itibarıyla yapmanız gereken en kritik hamle, durumu müteahhide yazılı olarak bildirmektir. Söz uçar, yazı kalır. Telefonla arayıp konuşmak iyi niyetli bir başlangıç olabilir ama yasal süreci güvenceye almak için yeterli değildir.

Bu bildirimi mutlaka iadeli taahhütlü mektup veya en garantili yol olan noter kanalıyla ihtarname çekerek yapmalısınız. Bu belgede, dairenizde tespit ettiğiniz tüm ayıpları açık ve net bir şekilde, maddeler halinde listeleyin. Bu resmi bildirim, yasal haklarınızı kullanmaya başlamanız için bir "start" düğmesi gibidir ve ileride yaşanabilecek bir anlaşmazlıkta sizin en büyük kanıtınız olacaktır.

Unutmayın: Açık ayıpları fark ettiğinizde "makul bir süre" içinde, gizli ayıpları ise ortaya çıktığı anda vakit kaybetmeden bildirmeniz gerekir. Bu süreyi geçiştirmek, hak kaybına uğramanıza neden olabilir.

Kanunun Size Sunduğu 4 Temel Hak

Ayıbı usulüne uygun olarak müteahhide bildirdikten sonra, kanun size dört temel seçimlik hak sunar. Bu haklardan hangisini kullanacağınız tamamen sizin tercihinize bağlıdır. Müteahhit sizi bunlardan birine zorlayamaz.

1. Ücretsiz Onarım İsteme Hakkı: En sık başvurulan yoldur. Müteahhitten, dairedeki tüm kusurları hiçbir ek ücret talep etmeden, masrafları tamamen kendisine ait olacak şekilde tamir etmesini isteyebilirsiniz. İhtarname çektiğinizde bu talebinizi açıkça belirtebilirsiniz. Bu haklar 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 11. Maddesinde düzenlenmiştir.

2. Ayıp Oranında Bedelde İndirim İsteme Hakkı: "Ben bu kusurlarla yaşamayı kabul ediyorum ama ödediğim paranın da karşılığını almak istiyorum" diyorsanız bu hak tam size göre. Dairedeki ayıpların evin değerini düşürdüğü oranda, satış bedelinden indirim yapılmasını talep edebilirsiniz. Bu oran bir bilirkişi tarafından belirlenir. Bu durumda aynı haklar 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 227. Maddesinde geçer.

3. Sözleşmeden Dönme (Daireyi İade Etme) Hakkı: Eğer dairedeki ayıplar o kadar ciddiyse ki artık o evde yaşamanız beklenemez veya evin temel kullanım amacını ortadan kaldırıyorsa (örneğin, ciddi bir yapısal sorun varsa), sözleşmeyi feshederek daireyi iade edebilir ve ödediğiniz tüm parayı yasal faiziyle birlikte geri isteyebilirsiniz. Bu, en keskin haktır ve genellikle çok önemli kusurlar için kullanılır.

4. Aşırı Bir Masraf Gerektirmediği Takdirde, Bütün Masraflar Müteahhide Ait Olmak Üzere, Dairenin Yeniden Yaptırılmasını İsteme Hakkı: Bu hak, genellikle daire gibi gayrimenkuller için pratik olmasa da kanunda yer alan bir seçenektir. Daha çok seri üretilen mallar için geçerlidir. Ancak teorik olarak, eğer evin yeniden yapılması aşırı bir maliyet oluşturmuyorsa bu da talep edilebilir.

Peki Ya Diğer Zararlarım? Tazminat Hakkınız Saklı!

Yukarıda saydığımız dört seçimlik haktan birini kullanmanız, diğer zararlarınızın karşılanmayacağı anlamına gelmez. Örneğin, tavandaki su sızıntısı yüzünden yeni aldığınız koltuk takımı mahvolduysa, bu zararınızın da müteahhit tarafından karşılanmasını talep edebilirsiniz. Buna tazminat hakkı denir ve seçimlik haklarınızla birlikte ileri sürebileceğiniz ek bir güvencedir.

Zaman Aşımı Süresine Dikkat!

Bu haklarınızı kullanmak için sonsuz bir süreniz yok. Yeni inşa edilmiş bir konutta, müteahhidin ayıplı işçiliğinden kaynaklanan sorumluluğu, dairenin size teslim edildiği tarihten itibaren 5 yıldır. Eğer müteahhit bu kusuru bilerek ve hileyle sizden sakladıysa, bu 5 yıllık zaman aşımı süresi işlemez.

Diyarbakır konut satışında yatırımcısına en çok kazandıran il oldu

İçeriği Görüntüle

Özetle, yol haritanız şu şekilde olmalı:

1. Tespit Et: Dairedeki tüm kusurları fotoğraflayarak veya video kaydına alarak belgeleyin.

2. Bildir: Vakit kaybetmeden, noter kanalıyla bir ihtarname çekerek durumu müteahhide resmi olarak bildirin.

3. Talep Et: İhtarnamede, yukarıda sayılan dört seçimlik haktan hangisini kullanmak istediğinizi açıkça belirtin.

4. Uyumazlığa Düşerseniz: Müteahhit sorumluluğunu kabul etmez, sizi oyalar veya taleplerinizi yerine getirmezse, bir avukat desteğiyle Tüketici Mahkemesi'nde (veya konutun değerine göre ilgili diğer mahkemelerde) dava açarak haklarınızı arayabilirsiniz.

Yeni evinizde huzurla ve güvenle oturmak en doğal hakkınız. Karşılaştığınız kusurlar moralinizi bozmasın. Haklarınızı bilerek ve doğru adımları atarak, hayallerinizdeki yuvayı hak ettiği standartlara kavuşturabilirsiniz.