Türkiye'nin deprem gerçeğiyle sık sık yüzleşmesi, bina güvenliği ve yapı kalitesi konularını sürekli gündemde tutuyor. Milyonlarca vatandaşın yaşadığı Toplu Konut İdaresi (TOKİ) projeleri ise bu tartışmaların odağında yer alıyor. Peki, TOKİ konutları inşa edilirken hangi standartlar uygulanıyor ve binaları depreme karşı dayanıklı kılan temel malzeme olan betonun kalitesi nedir?
TOKİ projelerinde yüksek dayanımlı beton tercih ediliyor
TOKİ projelerinde Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği'nin gerektirdiği standartlara uygun beton sınıfı tercih edilir. Projelerin büyük çoğunluğunda C25/30 ve C30/37 sınıfı hazır beton kullanılır. Bu beton sınıfları, yüksek basınç dayanımına sahip oldukları için yapının ağır yüklere ve sarsıntılara karşı direncini artırır.
Kullanılan bu yüksek mukavemetli beton, binanın iskeletini daha rijitleştirir ve esnekliğini kontrol altında tutar. Deprem anında yapının bütünlüğünü koruması, çatlakların oluşumunu sınırlaması ve taşıyıcı sistemin hasar almasını önlemesi, büyük ölçüde bu beton kalitesi sayesinde mümkün olur. TOKİ, şantiyelerde beton dökümü sırasında sürekli olarak numuneler alır ve bu numuneleri laboratuvarlarda test ederek betonun standartlara uygunluğunu sıkı bir şekilde denetler.
Kullanılan beton kalitesi deprem performansını doğrudan etkiliyor
Yüksek mukavemetli beton kullanımı, binanın deprem anındaki sarsıntılara karşı direncini artırır. Betonun kalitesi ne kadar yüksekse, kolon ve kirişlerin yük taşıma kapasitesi o kadar iyi olur; bu da sarsıntı sırasında yapının ağır hasar almasını engellemeye yardımcı olur.
TOKİ'nin C25 ve üzeri beton sınıflarını tercih etmesi, binaların sadece normal yüklere değil, aynı zamanda deprem gibi olağanüstü yüklere karşı da yönetmeliklerin öngördüğü şekilde dayanıklı olmasını amaçlar. Bu standartlar, olası bir afet durumunda can güvenliğini sağlamada kilit rol oynar.
TOKİ evlerinin sağlamlığı sadece betona bağlı değildir
Binaların güvenliği, çok bileşenli bir süreçtir. TOKİ, inşaatlara başlamadan önce üniversiteler veya yetkili kuruluşlar aracılığıyla ayrıntılı zemin etütleri yaptırarak, yapının zemin koşullarına uygunluğunu titizlikle inceler. Güvenli olmayan veya sıvılaşma riski taşıyan zeminlere inşaat yapılmaz.
Projelerde depreme karşı en güvenli temellerden biri olarak kabul edilen radye temel sistemi kullanılır. Özellikle çok katlı binalarda kullanılan tünel kalıp teknolojisi, binanın bir bütün olarak davranmasını sağlayarak deprem yüklerinin tüm yapıya dengeli dağılmasına yardımcı olur.
İnşaat süreci ve malzeme kalitesi sürekli denetlenmektedir
TOKİ, şantiyelere dökülen betondan düzenli olarak numuneler alır ve bunları bağımsız, akredite laboratuvarlarda test ettirir. Eğer beton numunesi C25/30 veya C30/37 standartlarını karşılamazsa, o bölümün kabul edilmemesi ve gerekirse yıkılıp yeniden yapılması prosedürü işler.
Bu sıkı kalite kontrol mekanizması, projenin başından sonuna kadar uygulanır. Sadece beton değil, kullanılan demirin kalitesi, miktarı ve işçilik standartları da hem TOKİ'nin kendi teknik ekipleri hem de ilgili yapı denetim firmaları tarafından sürekli kontrol altında tutulur.
