İnşaat ve tadilat süreçlerinde, pürüzsüz beton yüzeylere (kolon, kiriş veya tavanlara) doğrudan sıva yapmanın zorlukları herkes tarafından bilinir. Betonun "cam gibi" pürüzsüz yapısı, sıva harcının yüzeye tutunmasını, yani aderans sağlamasını neredeyse imkansız hale getirir. İşte tam bu noktada, genellikle pembe, mavi veya yeşil renkleriyle dikkat çeken brüt beton astarı, yani halk arasındaki adıyla betokontak devreye girer.
Peki, bu malzeme tam olarak ne işe yarar ve neden bu kadar kritiktir?
Temel İşlevi: Pürüzsüz Yüzeyi "Dişli" Hale Getirmek
Brüt beton astarının temel görevi, sıva ile pürüzsüz beton yüzey arasında güçlü bir "kenetlenme köprüsü" oluşturmaktır. İçeriğindeki özel granüller (pürüzlenmeyi sağlayan partiküller) sayesinde, kaygan olan beton yüzeyi pürüzlü, "dişli" ve tutunmaya elverişli bir hale getirir.
Sıva harcı, bu pürüzlü dokuya mekanik olarak kilitlenir. Astar kullanılmadığında, sıva betona sadece zayıf bir şekilde yapışır ve zamanla, yer çekiminin de etkisiyle yüzeyden ayrılmaya başlar.
Sıva Düşmelerini ve "Tavan Çökmesi" Efsanelerini Önler
Çoğu zaman göz ardı edilen bu uygulama, aslında yapı güvenliği için hayati bir önem taşır. Çevrenizden duyduğunuz "evin tavanı çöktü" şeklindeki şikayetlerin büyük bir kısmı, aslında tavanın kendisinin değil, üzerine uygulanan sıvanın düşmesi olayıdır.
Özellikle tavan gibi kritik bölgelerde betokontak uygulanmaması, sıvanın zamanla beton yüzeyden ayrılmasına ve tehlikeli bir şekilde dökülmesine yol açar. Doğru uygulanmış bir brüt beton astarı, bu riski ortadan kaldırarak sıvanın betonla bir bütün halinde, yıllarca sağlam kalmasını sağlar.
Su Emiciliğini Dengeler ve Çalışma Süresini İyileştirir
Beton yüzeyler, sıva harcının suyunu hızla emebilir. Bu durum, sıvanın "yanmasına", yani sağlıklı bir şekilde priz almadan hızla kurumasına neden olur. Betokontak, yüzeyde film benzeri bir tabaka oluşturarak betonun su emiciliğini dengeler. Bu sayede sıva ustasına daha rahat bir çalışma süresi tanır ve sıvanın ideal dayanımına ulaşmasını sağlar.
Uygulamada Nelere Dikkat Edilmeli?
Brüt beton astarının işe yaraması için sadece sürmek yetmez, doğru uygulanması şarttır:
-
Yüzey Hazırlığı: Yüzey mutlaka kuru, temiz, tozsuz ve yağdan arındırılmış olmalıdır.
-
Hava Şartları: İdeal uygulama sıcaklığı 5°C ila 30°C arasıdır. Çok sıcak veya soğuk havalar, astarın performansını olumsuz etkiler.
-
Ürün Talimatları (Kritik): Piyasada iki tip ürün bulunur: konsantre (su ile seyreltilmesi gereken) ve kullanıma hazır. Ürünün kutusundaki talimatlara harfiyen uyulmalıdır. Yanlış oranda su katmak veya hazır ürüne su eklemek, astarın tüm özelliğini kaybetmesine neden olabilir.
-
Karıştırma (Çok Önemli): Pürüzlülüğü sağlayan granüller, kovanın dibine çökme eğilimindedir. Uygulama öncesinde ve uygulama sırasında malzeme sürekli karıştırılarak homojen bir yapıda tutulmalıdır.
-
Uygulama Tekniği: Astar, rulo ile uygulanırken "boya yapar gibi" defalarca üzerinden geçilmemelidir. Bu hareket, granüllerin yüzeyden toplanıp rulo üzerinde birikmesine neden olur.
-
Kuruma Testi: Uygulama kuruduktan sonra, elinizle yüzeyi ovaladığınızda granüllerin dökülmemesi, yüzeyin "taş gibi" sağlam olması gerekir. Eğer dökülme (ovulma) oluyorsa, uygulamada veya malzemede bir sorun var demektir.
Sarfiyat ve İşçilik Bilgileri
Her ne kadar brüt beton astarı uygulaması kritik olsa da, maliyet analizi için sarfiyat ve işçilik hızı da önemlidir:
-
Sarfiyat (Malzeme Tüketimi): Bu, markadan markaya ve yüzeyin emiciliğine göre değişir. Ürün ambalajlarında genellikle 1 m² için 100 gr ila 300 gr arası değerler belirtilir. Şantiye ortamında bu değerin 400 gr/m² seviyelerine çıkması da mümkündür.
-
İşçilik Hızı: Hazırlıklar tamamlandıktan sonra, tecrübeli bir işçi günde ortalama 200 m² alanı astarlayabilir. Bu değer, çalışılan yüzeyin karmaşıklığına ve toplam işin büyüklüğüne göre değişiklik gösterecektir.
-
Resmi Tanımı: Bu malzeme, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından "15.540.1241" poz numarası ile tanımlanmıştır.
