Çatılar, bir yapıyı dış etkenlerden koruyan en önemli yapı elemanlarıdır. Kiremitler, estetik görünümleri ve dayanıklılıkları ile yaygın olarak tercih edilse de, tek başlarına tam bir su geçirmezlik sağlamazlar. Özellikle şiddetli rüzgarlar, yoğun yağışlar veya kar erimeleri sırasında kiremitlerin birleşim noktalarından veya olası çatlaklardan su sızabilir. İşte bu noktada, kiremitlerin altına uygulanan su yalıtım katmanı devreye girer. Bu katman, binanın asıl savunma hattıdır ve sızan suyun çatı yapısına, tavan arasına veya yaşam alanlarına ulaşmasını engelleyerek binanın taşıyıcı sistemini korur. Doğru yapılmış bir kiremit altı su yalıtımı, yapıyı nem, rutubet ve küf oluşumuna karşı koruyarak çatının ömrünü ciddi oranda uzatır.
Uygulama Öncesi Yüzey Hazırlığı
Su yalıtım uygulamasının başarısı, yalıtım malzemesinin uygulanacağı yüzeyin durumuyla doğrudan ilişkilidir. Kiremit altı yalıtımı ahşap kaplama (OSB veya rabıta), gazbeton veya betonarme döşeme üzerine yapılır. Uygulamaya başlamadan önce bu yüzey tamamen kuru olmalıdır. Yüzeydeki tüm toz, kir, yağ, harç kalıntıları ve gevşek parçacıklar endüstriyel vakum makineleri veya fırçalar yardımıyla titizlikle temizlenmelidir.
Eğer yüzeyde yalıtım örtüsüne zarar verebilecek sivri çıkıntılar veya çivi başları varsa, bunlar mutlaka giderilmeli veya tesviye edilmelidir. Pürüzsüz ve sağlam bir zemin, yalıtım malzemesinin yüzeye tam olarak yapışmasını (adezyon) sağlar ve delinme riskini ortadan kaldırır.
Doğru Yalıtım Malzemesinin Seçimi
Kiremit altı su yalıtımı için piyasada farklı teknolojilere sahip çeşitli malzemeler bulunmaktadır. Geleneksel olarak en çok kullanılan malzeme bitümlü su yalıtım membranlarıdır. Bu membranlar, polyester keçe taşıyıcılı olup, şalümo (alev kaynağı) yardımıyla ısıtılarak yüzeye yapıştırılır ve yüksek mekanik dayanım sunarlar.
Çatıya bitümlü su yalıtım membranı uygulaması
Daha modern bir alternatif ise nefes alan su yalıtım örtüleridir. Bu örtüler, buhar geçişgenliği yüksek ancak su geçirgenliği olmayan özel bir yapıya sahiptir. Bu özellikleri sayesinde, bina içinden gelen su buharının dışarı atılmasına izin verirken, dışarıdan gelen suyu kesinlikle içeri almazlar. Bu durum, özellikle çatı arasında ısı yalıtımı malzemesi kullanılıyorsa, o malzemenin kuru kalmasını ve çürümesini engeller. Malzeme seçimi, çatının eğimine, bölgenin iklim koşullarına ve bütçeye göre belirlenmelidir.
Çatıya nefes alan su yalıtım örtüsü uygulaması
Yalıtım Örtülerinin Serilmesi ve Yapıştırılması
Yalıtım uygulaması, daima çatının en alt kotundan, yani saçaklardan başlanarak mahyaya (çatının en üst noktası) doğru yapılmalıdır. Bu yöntem, suyun akış yönüne uygun olarak bindirme paylarının doğru konumlanmasını sağlar. Rulolar, birbiri üzerine en az 10 cm bindirilerek serilmelidir. Bu bini payları, suyun sızmasını engelleyen kilit noktalardır. Eğer şalümo ile yapıştırılan bitümlü membran kullanılıyorsa, alevin membranı ve yüzeyi yeterince ısıtarak tam bir füzyon (kaynaşma) sağlaması gerekir. Uygulama sırasında örtü altında hava kabarcığı kalmamasına özen gösterilmeli, gerekirse rulo ile üzerinden geçilmelidir. Nefes alan örtüler ise serbest serilir ve kiremit çıtaları ile sabitlenir.
Kritik Detayların Çözümü: Baca Dipleri ve Dereler
Su sızıntılarının büyük çoğunluğu, çatının düz alanlarından ziyade birleşim noktalarından ve detay bölgelerinden kaynaklanır. Baca dipleri, duvar birleşimleri, havalandırma çıkışları ve çatı dereleri (eğik veya düz oluklar) yalıtım açısından en riskli alanlardır. Bu bölgelerde, yalıtım örtüsü dikey yüzeye (baca veya duvar) en az 15-20 cm döndürülmelidir. Bu dönüşler, suyun birikip yalıtımın kenarından sızmasını engeller.
Özellikle çatı derelerinde su akışı yoğun olacağı için, bu bölgelere çift kat membran uygulaması veya ekstra takviye yapılması şiddetle tavsiye edilir. Bu kritik detayların izolasyonu, yalıtımın genel başarısını belirleyen en önemli faktördür.
Son Kontroller ve Kiremit Montajına Geçiş
Tüm yalıtım örtüsü serilip yapıştırıldıktan sonra, uygulama alanı gözle kontrol edilmelidir. Ek yerlerinin tam yapışıp yapışmadığı, herhangi bir delinme, yırtık veya potluk olup olmadığı dikkatlice incelenmelidir. Tespit edilen kusurlar, uygun yama yöntemleriyle derhal onarılmalıdır.
Yalıtım katmanı tamamen güvence altına alındıktan sonra, kiremitlerin döşeneceği ahşap çıtalar (5x5 cm kadronlar) yalıtımın üzerine monte edilir. Bu çıtaların montajı sırasında, yalıtım örtüsüne gereksiz zarar vermemeye ve çivileme işlemini dikkatli yapmaya özen gösterilmelidir. Bu işlemlerin ardından kiremitler yerleştirilerek çatı kaplaması tamamlanır. Artık çatı, en zorlu hava koşullarında bile suya karşı çift katmanlı bir korumaya sahiptir.
