Temel kalınlığı, bir yapının güvenliği ve uzun ömürlülüğü için kritik öneme sahip, kesinlikle rastgele belirlenemeyecek bir mühendislik parametresidir. Bu kalınlık, binanın taşıyacağı yük, zemin koşulları, depremsellik ve kullanılan temel tipine (özellikle radye temelde) bağlı olarak statik hesaplamalar sonucunda netleştirilir. Hiçbir koşulda mühendislik hesaplamalarının yerini almamakla birlikte, ön tasarım aşamasında kat sayısına bağlı olarak bazı yaklaşık kabuller mevcuttur.
Türk Standartları (TS 500) ve Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) gibi yürürlükteki yasal düzenlemeler, temel plağının minimum kalınlığı için kesin sınırları belirlemiştir. Özellikle radye temel gibi kirişsiz plak olarak düzenlenen temellerde, temel plağı kalınlığının 300 mm (30 cm) değerinden az olamayacağı net bir zorunluluktur. Bu minimum değer, sadece ön tasarım değil, son hesaplamalarda da bir alt sınır teşkil eder.
⮕ Bir Binada Kaç Kolon Olmalı?
Kat Sayısına Bağlı Yaklaşık Temel Kalınlık Değerleri
Yüksek katlı binaların radye temel kalınlığı için mühendislik pratiğinde yaygın olarak kullanılan ön boyutlandırma yöntemleri mevcuttur. Bu yaklaşımlardan biri, bina kat sayısının belirli bir katsayı ile çarpılmasıdır. Çok katlı binalarda (yüksek binalar), bodrum katlar dahil olmak üzere kat sayısı çarpı 10 cm (örneğin: 10 katlı bina için ≈ 100 cm) yaygın bir ön tahmin aralığı sunar.
3 ila 9 katlı orta yükseklikteki binalarda ise, temel kalınlığı için kat sayısı çarpı 14-15 cm aralığı başlangıç için daha güvenli bir ön boyutlandırma sağlar. Bu rakamlar, binanın yük dağılımı, kolon aralıkları ve zemin özellikleri gibi faktörler nedeniyle farklılık gösterebilir. Unutulmamalıdır ki, bu değerler nihai hesaplamanın yerini tutmaz ve sadece ilk tasarım aşamaları için bir başlangıç noktası olarak kesinlikle kabul edilmelidir.
⮕ İki Kolon Arası Mesafe Kaç Olmalı?
